STANDARDY OCHRONY DZIECI

WSTĘP

Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników placówki jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Pracownik placówki traktuje dziecko z szacunkiem oraz uwzględnia jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez pracownika wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Pracownik placówki, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych danej placówki oraz swoich kompetencji.

Akty prawne:

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 roku w sprawie procedury.

„Niebieskiej Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”.

Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 roku.
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku — Karta Nauczyciela.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 sierpnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych.
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty.
Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o postępowaniu w sprawach nieletnich,
Kodeks postępowania karnego.
Kodeks karny.
Kodeks Prawa Cywilnego.
Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.

ROZDZIAŁ I

OBJAŚNIENIE TERMINÓW

§ 1

Pracownikiem placówki jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia.
Dzieckiem jest każda osoba do ukończenia 18 roku życia.
Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy.
Zgoda rodzica dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy we własnym zakresie. W przypadku trudności podjęcia decyzji przez rodziców, co do kroków, jakie należy podjąć w sprawie dziecka, w zaistniałej sytuacji, sprawę tę można pokierować do instytucji sądu rodzinnego, w celu wydania odpowiedniej decyzji.
Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym pracownika placówki, lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie.
Osoba odpowiedzialna za Internet to wyznaczony przez dyrektora placówki pracownik, sprawujący nadzór nad korzystaniem z Internetu przez dzieci na terenie placówki oraz nad bezpieczeństwem dzieci w Internecie.
Osoba odpowiedzialna za Standardy Ochrony Dzieci to wyznaczony przez dyrektora pracownik szkoły.
Zespół interwencyjny powoływany jest w sytuacjach, które ze względu na swoją specyfikę można określić bardziej złożonymi, skomplikowanymi tj. np. molestowanie seksualne. W skład takiego zespołu może wchodzić wychowawca dziecka, dyrektor, psycholog, pedagog i inni pracownicy mający wiedzę o krzywdzeniu dziecka lub

o dziecku (dalej określani jako: zespół interwencyjny).

Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.

ROZDZIAŁ II

ROZPOZNAWANIE I REAGOWANIE NA OBJAWY KRZYWDZENIA DZIECI

§ 1

Pracownicy placówki posiadają wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka pracownicy placówki podejmują rozmowę z rodzicami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania dla siebie pomocy.
W sytuacji rozpoznania symptomów krzywdzenia, pracownicy szkoły podejmują odpowiednie kroki, opisane w kolejnych rozdziałach, w celu zmiany sytuacji krzywdzonego dziecka na bardziej korzystną.
Pracownicy monitorują sytuację i dobrostan dzieci.

ROZDZIAŁ III

PROCEDURY INTERWENCJI W PRZYPADKU KRZYWDZENIA DZIECKA

§ 1

W przypadku podjęcia przez pracownika placówki podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, pracownik ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji wychowawcy, pedagogowi, psychologowi i dyrektorowi placówki.

§ 2

Wychowawca/pedagog/psycholog wzywa opiekunów dziecka, którego krzywdzenie podejrzewa oraz informuje ich o podejrzeniu.
Wychowawca/pedagog/psycholog powinien sporządzić opis sytuacji szkolnej i rodzinnej dziecka na podstawie rozmów z dzieckiem, nauczycielami i rodzicami oraz przygotować plan pomocy dziecku.
Plan pomocy dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące:
1. podjęcia przez placówkę działań w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej instytucji,
1. wsparcia, jakie placówka zaoferuje dziecku,
1. skierowania dziecka do specjalistycznej placówki, jeżeli istnieje taka potrzeba.

§ 3

W przypadkach bardziej skomplikowanych (dotyczących wykorzystywania seksualnego oraz znęcania się fizycznego i psychicznego o dużym nasileniu) dyrektor powołuje zespół interwencyjny, w skład, którego mogą wejść: wychowawca dziecka, dyrektor, psycholog, pedagog i inni pracownicy mający wiedzę o krzywdzeniu dziecka lub o dziecku (dalej określani jako: zespół interwencyjny).
Zespół interwencyjny sporządza plan pomocy dziecku, spełniający wymogi określone w § 2 pkt. 3 standardów, na podstawie wszystkich dostępnych informacji, które mogą okazać się kluczowe w procesie tworzenia odpowiedniego planu pomocy.
W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili opiekunowie dziecka, powołanie zespołu jest obligatoryjne. Zespół interwencyjny wzywa opiekunów dziecka na

spotkanie wyjaśniające, podczas którego proponuje się, jakie działania szkoła może podjąć, a także, czy opiekunowie mogą szukać pomocy zewnętrznej i gdzie taką pomoc można uzyskać. Ze spotkania sporządza się protokół.

§ 4

Plan pomocy dziecku jest przedstawiany przez wychowawcę/psychologa/pedagoga opiekunom z zaleceniem współpracy przy jego realizacji.
Wychowawca/psycholog/pedagog informuje opiekunów o obowiązku placówki zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja, sąd rodzinno-opiekuńczy, lub przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego – procedura „Niebieskiej Karty”).
Po poinformowaniu opiekunów przez wychowawcę – zgodnie z punktem poprzedzającym – dyrektor placówki składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich lub przesyła formularz „Niebieska Karta – A” do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego.
Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie poprzedzającym.
W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili opiekunowie dziecka, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, należy o tym fakcie poinformować opiekunów dziecka na piśmie.

§ 5

Z przebiegu interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi załącznik nr 1 do niniejszych standardów. Kartę załącza się do akt osobowych dziecka.
Wszyscy pracownicy placówki i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając przy tym wychowawcę/psychologa/pedagoga/dyrektora i uprawnione instytucje.

§ 6

Procedura w przypadku ,,gorącej sytuacji” — bójka

Świadek zdarzenia (pracownik obsługi lub nauczyciel):

Zdecydowanie, stanowczo bez wdawania się w dyskusje przerywamy sytuację.
Rozdzielamy strony dbając również o własne bezpieczeństwo.
Pozwalamy uczniom ochłonąć w odosobnieniu.
Siły fizycznej używamy w ostateczności w sposób bezpieczny dla uczniów i dla nas samych.
Oceniamy sytuację i powiadamiamy; wychowawcę, psychologa, pedagoga, dyrekcję szkoły i rodziców – telefonicznie lub na e-dzienniku.
W przypadku zagrożenia zdrowia wychowawca powiadamia Policję.
Wychowawca, psycholog, pedagog lub nauczyciel przeprowadza oddzielne rozmowy z uczniami wyjaśniające przyczynę wybuchu agresji. Pierwsze rozmowy powinny odbywać się w kolejności i bez przerw, najlepiej w czasie jednej lekcji, miejscem zapewniającym prywatność podczas rozmów jest gabinet dyrektora, gabinet psychologa, sala, w której nie odbywają się lekcje lub na świetlicy. Rozmowa odbywa się na siedząco, prowadzący rozmowę pracownik zachowuje postawę neutralną, nie ocenia, nie krytykuje i nie obwinia, rozmawiamy z uczniami o tym, jak można było uniknąć tej sytuacji i co można zrobić następnym razem w podobnych okolicznościach.
W rozmowie ze sprawcą przypominamy obowiązujące normy, które uczeń przekroczył, szukamy wspólnych rozwiązań – do czego się może zobowiązać i co proponuje wobec poszkodowanej osoby; nauczyciel uprzedza o konsekwencjach w przypadku niedotrzymania umowy; ustalamy kolejne spotkanie (wzór rozmowy – załącznik).
Pracownik sporządza notatkę ze zdarzenia i przekazuje do dyrektora szkoły.

§7

Procedura w przypadku przemocy rówieśniczej

Etap 1 — ujawnienie:

Osoba dorosła (nauczyciel, pracownik obsługi), która zaobserwuje przemoc rówieśniczą/uzyska o niej informację od uczniów, przekazuje tę wiedzę wychowawcy klasy,

psychologowi, pedagogowi lub innemu nauczycielowi i dyrektorowi szkoły. Wyżej wymienione osoby sporządzają notatkę służbową na temat uzyskanych informacji/zaobserwowanej sytuacji. Notatka dotycząca ujawnienia przemocy może być szczególnie przydatna w sytuacji, kiedy wersje wydarzeń osób w nią zaangażowanych będą znacznie się od siebie różniły.

Etap 2 — rozmowa z uczestnikami zdarzenia/osobami uwikłanymi w przemoc:

Po uzyskaniu informacji o przemocy rówieśniczej należy dokładnie poznać sytuację, postarać się uzyskać jak najwięcej faktów na jej temat. Dlatego kolejnym krokiem jest przeprowadzenie rozmowy z każdą z osób, która była w jakimś stopniu zaangażowana w sprawę. Przy planowaniu rozmów należy uwzględnić następującą kolejność ich przeprowadzania:

Rozmowa ze sprawcą/sprawcami przemocy.
Rozmowa ze świadkami (w tym z pracownikami szkoły).
Rozmowa z ofiarą/ofiarami przemocy.

Powyższa kolejność prowadzenia rozmów dotyczy sytuacji, gdy dorośli są świadkami przemocy. Zmieniamy ją np. kiedy dziecko ujawnia doświadczenie przemocy lub gdy ujawniają ją świadkowie. Nie skracamy procedur. Przy rozmowie wyjaśniającej udział może brać więcej osób niż jedna (dyrektor, wychowawca, psycholog, pedagog, nauczyciel), jeśli okoliczności wydarzenia, a także stan psychofizyczny sprawcy/ów i ofiar/y pozwalają na udział większej ilości osób w rozmowie. Przeprowadzając rozmowę z osobą uwikłaną w przemoc zwracamy uwagę na:

wsparcie dziecka (okazanie zrozumienia dla uczuć, jakie pojawiają się w dziecku, wzmocnienie pożądanych zachowań),
psychoedukacje na temat przemocy rówieśniczej (mechanizmów, uczuć i myśli towarzyszących osobom uwikłanym w przemoc, ról itp.),
poinformowanie dziecka o niezbędnych do podjęcia działaniach związanych z uzyskaniem informacji o przemocy rówieśniczej.

Reakcja na ujawnione przez dziecko treści:

Komunikat ze strony osoby przeprowadzającej pierwszą rozmowę z dzieckiem uwikłanym w przemoc składa się z 3 elementów: wsparcia, psychoedukacji i informacji. Celem nie jest zmiana zachowania dziecka (jest to niemożliwe w jednej rozmowie), lecz:

docenianie wysiłku dziecka związanego z ujawnieniem problemu/okazanie zrozumienia dla towarzyszących dziecku emocji,
przekazanie treści o charakterze psychoedukacyjnym, bezpośrednio odnoszących się do zachowania dziecka w danej sytuacji,
poinformowanie o dalszych krokach, które będziemy podejmować/zapewnienie i możliwości ponownego kontaktu w wybranym przez dziecko czasie.

Etap 3: przygotowanie planów pomocy dzieciom

Plany pomocy powinny zostać przygotowane zarówno dla ofiar, jak i sprawców, a działania powinny być adresowane również do bezpośrednich świadków oraz pozostałych uczniów. Celem planu pomocy jest:

Wyeliminowanie niepożądanych zachowań (ofiar, sprawców, świadków).
Uzyskanie przez dziecko (ofiarę, sprawców, świadków) nowych kompetencji społecznych.
Określenie sposobu zapewnienia bezpieczeństwa dzieci.

Wychowawca/psycholog/pedagog sporządza opis sytuacji szkolnej i rodzinnej dzieci (ofiary i sprawcy) na podstawie rozmów z uczniami, nauczycielami i rodzicami. W oparciu o ten opis formułuje wstępny plan pomocy dzieciom, który uwzględnia sposoby zapewnienia dziecku bezpieczeństwa oraz wsparcia, jakie szkoła może zaoferować ofierze i sprawcy. Tworząc opis sytuacji szkolnej i rodzinnej należy:

Przeanalizować sytuację przemocową (incydentalność/powtarzalność, intensywność, nasilenie),
Przeanalizować pozycję ofiary, świadka i sprawcy oraz rozpoznaje ich niezaspokajane potrzeby,
Określić mocne strony ofiary, świadka i sprawcy oraz rozpoznać ich niezaspokojone potrzeby,
Poznać dokładniej środowisko rodzinne dzieci uwikłanych w przemoc.
Właściwie przygotowany opis sytuacji pozwala nam na dobranie odpowiednich form pomocy dla poszczególnych osób zaangażowanych w przemoc. Na jego podstawie określane są:
1. harmonogram konsultacji, spotkań z psychologiem, które umożliwia dyrektor w sytuacjach wymagających takich interwencji

informacje o placówkach pomocy dziecku (poradnie psychologiczno- pedagogiczne, poradnie zdrowia psychicznego, centra interwencji kryzysowej, organizacje pozarządowe świadczące pomoc psychologiczną, terapeutyczną, socjoterapeutyczną, ogniska i świetlice wychowawcze itp.),
- sposób realizacji planu pomocy w szkole skierowanego do grupy rówieśniczej.

Etap 4: spotkanie z rodzicami/opiekunami dzieci zaangażowanych w przemoc, wdrożenie ich do realizacji planów pomocy

W etapie 4. wychowawca/psycholog/pedagog spotyka się z rodzicami/opiekunami prawnymi dziecka (sprawcy, ofiary, świadka). Przedstawia zgromadzone informacje na temat przemocy oraz plan pomocy, omawia sugerowane formy pomocy dla ofiary, świadka i sprawcy, ustala tryb wymiany informacji, kolejne kroki prezentują się następująco:

Informacje o sytuacji przemocy i konsekwencjach.
Przedstawienie, dopracowanie i akceptacja planu pomocy przez rodziców/opiekunów.
Podpisanie planu pomocy.
Informacja o konsekwencjach wynikających z braku zaangażowania w realizację działań pomocowych.

W rozmowie z rodzicem/opiekunem o uwikłaniu jego dziecka w przemoc rówieśniczą mogą się pojawić różnorodne reakcje utrudniające zaakceptowanie i wdrożenie planu pomocy. Najczęstsze i możliwe reakcje rodziców to (załącznik nr 10):

bagatelizowanie sytuacji,
zaprzeczenie dotyczące udziału/roli dziecka w sytuacji przemocy rówieśniczej,
obwinianie ofiary,
przeniesienie odpowiedzialności za rozwiązanie sytuacji na szkolę,
koncentracja na ukaraniu sprawcy.

§ 8

Procedura postępowania w przypadku używania wulgaryzmów przez uczniów

W przypadku jednorazowego zdarzenia:

nauczyciel (pracownik szkoły), który był świadkiem zdarzenia, przekazuje informację o stosowaniu wulgaryzmów przez ucznia do wychowawcy klasy/pedagoga,
1. rozmowa wychowawcy/pedagoga z uczniem,
1. zastosowanie kar zgodnych ze statutem szkoły.
W przypadku częstego stosowania wulgaryzmów:
1. wezwanie przez wychowawcę/pedagoga rodziców/opiekunów ucznia,
1. rozmowa wychowawcy/pedagoga z rodzicami/opiekunami ucznia na temat stosowania przez ich dziecko wulgaryzmów i niestosownych wyrażeń,
1. rozmowa wychowawcy/pedagoga z uczniem na temat używanego języka, a także podjęcie próby zrozumienia motywacji zachowania ucznia,
1. w razie otrzymania informacji, które mogą wskazywać, że zachowanie ucznia może być symptomem doświadczanej przemocy, należy ucznia skierować do psychologa szkolnego na rozmowę,
1. psycholog szkolny w trakcie rozmowy rozpoznaje, czy zachowanie ucznia może być objawem doświadczanej przemocy — jeśli przypuszczenia o doświadczanej przemocy zostaną potwierdzone, należy podjąć, odpowiednio do sytuacji, kroki przewidziane w rozdz. III § 3, 4, 5,
1. w przypadku, w którym zachowanie ucznia nie stanowi symptomu przemocy, wtedy należy zastosować kary zgodne ze statutem szkoły, w tym obniżenie oceny z zachowania.

§ 9

Procedura postępowania w przypadku ujawnienia cyberprzemocy

Zachowania cyberprzemocy ujawniane są za pomocą komputera, telefonu komórkowego bądź innego sprzętu audiowizualnego. Informacja o cyberprzemocy z udziałem uczniów szkoły może pochodzić z różnych źródeł. Osobą zgłaszającą akt przemocy może być poszkodowany uczeń, jego rodzice lub inne osoby: np. uczniowie, świadkowie zdarzenia, nauczyciele. Procedura interwencyjna obejmuje:

Udzielenie wsparcia ofierze przemocy.
Zabezpieczenie dowodów (jeśli jest to możliwe) i ustalenie okoliczności zdarzenia.

Wyciągnięcie konsekwencji wobec sprawcy przemocy oraz praca nad zmianą postawy ucznia.
Jeśli wiedzę o zajściu dotyczącego cyberprzemocy posiada nauczyciel niebędący wychowawcą, przekazuje odpowiednią informację wychowawcy klasy/pedagogowi, który następnie informuje o tym fakcie dyrektora szkoły.
Dyrektor szkoły wspólnie z wychowawcą klasy/pedagogiem dokonują analizy zdarzenia i planują dalsze postępowanie.
Wszelkie dowody cyberprzemocy mogą zostać zabezpieczone i zarejestrowane, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi, dotyczącymi poufności korespondencji. Jeśli jest to możliwe, to należy udokumentować szkodliwe treści (np. w formie zrzutów ekranowych, wydruków, nagrań) oraz inne istotne informacje, np. nazwy użytkowników internetowych, adresy e – mailowe, numery telefonów komórkowych, adresy odpowiednich stron internetowych. Jednocześnie bezprawne jest pozyskiwanie dowodów cyberprzemocy, bez zgody ucznia na udostępnienie danego urządzenia.
Gdy sprawca cyberprzemocy jest znany i jest on uczniem szkoły, wychowawca klasy/pedagog powinien podjąć dalsze działania zmierzające do rozwiązania konfliktu. Jeśli w zdarzeniu brała udział większa grupa uczniów i sprawców cyberprzemocy jest wielu, należy rozmawiać z każdym z nich z osobna, zaczynając od lidera grupy.
Należy przeprowadzić rozmowę ze sprawcą (sprawcami) cyberprzemocy, mając na uwadze poniższe zagadnienia:
- ustalenie okoliczności zajścia i jego przyczyn,
- poszukanie rozwiązania sytuacji konfliktowej,
- omówienie skutków postępowania i poinformowanie o konsekwencjach wynikających z wewnątrzszkolnego systemu oceniania szkoły w związku z używaniem przemocy,
- wyrażenie braku akceptacji, co do każdej z form przemocy w życiu szkolnym i pozaszkolnym,
- zobowiązanie sprawcy agresji elektronicznej do zaprzestania nieakceptowanego zachowania i usunięcia z Internetu szkodliwych treści,
- w szczególnych przypadkach stworzenie kontraktu z uczniem określającego zobowiązania dziecka, rodziców i przedstawiciela szkoły oraz konsekwencje

nieprzestrzegania przyjętych wymagań i terminy realizacji zadań zawartych w umowie.

Wobec sprawcy cyberprzemocy podczas podejmowania decyzji o zastosowaniu rodzaju kary, zgodnej z wewnątrzszkolnym systemem oceniania, należy wziąć pod uwagę:
- rozmiar i rangę szkody, rozmiar upublicznienia szkodliwych treści i upokorzenia ofiary agresji elektronicznej,
- czas trwania prześladowania drugiej osoby,
- świadomość popełnianego czynu,
- motywację popełnianego czynu przemocy,
- rodzaj rozpowszechnianego materiału.
Wychowawca klasy/pedagog przeprowadza rozmowę z rodzicami ucznia będącego sprawcą cyberprzemocy oraz rodzicami ucznia będącego ofiarą cyberprzemocy. Podczas spotkania następuje poinformowanie opiekunów prawnych dziecka o przebiegu zdarzenia i zapoznanie z materiałami dowodowymi, a także z decyzją w sprawie dalszego postępowania i podjętych przez szkołę środkach dyscyplinarnych wobec sprawców agresji elektronicznej.
Należy przeprowadzić rozmowę z ofiarą cyberprzemocy, mając na uwadze poniższe zagadnienia:
- ustalenie okoliczności zajścia i jego przyczyn,
- poszukanie rozwiązania sytuacji konfliktowej,
- udzielenie pomocy i wsparcia emocjonalnego osobie poszkodowanej,
- zaoferowanie pomocy psychologa szkolnego,
- zapewnienie poczucia bezpieczeństwa ofierze cyberprzemocy i niedopuszczenie do eskalacji prześladowania,
- określenie kondycji emocjonalnej poszkodowanego (ocena stopnia zażenowania, skrępowania, wstydu, lęku, przerażenia, smutku czy poczucia winy; ocena poczucia własnej wartości ofiary przemocy).
W przypadku gdy informatorem na temat faktu wystąpienia cyberprzemocy jest uczeń będący świadkiem zaistniałego prześladowania, należy go objąć odpowiednią opieką, a postępowanie interwencyjne wymaga od wyjaśniającego sprawę zachowania dyskrecji i poufnego działania.

Po zakończeniu interwencji należy monitorować sytuację ofiary cyberprzemocy, sprawdzając, czy nie są wobec niego podejmowane dalsze działania przemocowe bądź odwetowe ze strony sprawcy.
W przypadku ustalenia sprawcy dokonania cyberprzemocy winien on skasować szkodliwe treści. Gdyby w celu usunięcia z sieci kompromitujących lub krzywdzących materiałów była potrzebna pomoc dostawcy usługi czy administratora serwisu internetowego, należy się z nim skontaktować. Do podjęcia odpowiednich działań zobowiązuje administratora serwisu art. 14 Ustawy z dnia 18 lipca 2002 r.

o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. 2002 nr 144 poz. 1204 z późn. zm.), gdzie jest mowa o tym, że podmiot ten w wyniku uzyskania wiarygodnej wiadomości

o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności niezwłocznie powinien uniemożliwić dostęp do tych danych.

Wychowawca/pedagog zobowiązany jest do sporządzenia notatki służbowej z rozmów ze sprawcą cyberprzemocy, poszkodowanym, ich rodzicami oraz świadkami zdarzenia. Dokument powinien zawierać datę i miejsce rozmowy, personalia osób biorących w niej udział i opis ustalonego przebiegu wydarzeń. Jeśli rozmowa przebiegała w obecności świadka (np. drugiego nauczyciela), powinien on podpisać notatkę po jej sporządzeniu. Jeśli zostały zabezpieczone dowody cyberprzemocy, należy je również włączyć do dokumentacji (zrzuty ekranowe, wydruki, nagrania, opis itp.).
Dyrektor szkoły powiadamia sąd rodzinny o sprawie w sytuacji, gdy:
1. rodzice sprawcy cyberprzemocy odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a uczeń nie zaniechał dotychczasowej agresji elektronicznej lub gdy do szkoły napływają informacje o innych przejawach demoralizacji dziecka,
1. szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki wychowawcze (rozmowa z rodzicami, konsekwencje regulaminowe wobec ucznia, spotkania z pedagogiem lub psychologiem itp.), a ich zastosowanie nie przynosi pożądanych rezultatów.
W przypadku gdy zostało złamane prawo, a tożsamości sprawcy cyberprzemocy nie udało się ustalić, należy bezwzględnie skontaktować się z policją.
Poważne przypadki cyberprzemocy przebiegające z naruszeniem prawa (np. groźby karalne, propozycje seksualne, publikowanie nielegalnych treści itp.) zostają przez dyrektora szkoły bezwzględnie zgłoszone na policję.

§ 10

Procedury ochrony dzieci przed demoralizacją, zagrożeniem życia i zdrowia

Zachowania niezgodne z prawem i przyjętymi normami społecznymi mogą świadczyć o demoralizacji nieletniego. W każdym przypadku, kiedy sprawa dotyczy nieletniego, trzeba kierować się przede wszystkim jego dobrem. Należy dążyć do osiągnięcia korzystnych zmian w jego zachowaniu oraz motywować rodziców/opiekunów prawnych do prawidłowego spełniania przez nich obowiązków wobec ich dziecka. Wielokrotnie demoralizacja okazuje się początkiem drogi, która może doprowadzić do wystąpienia zagrożenia dla życia i zdrowia. Brak jakiejkolwiek reakcji może przyczynić się do dalszego podążania młodego człowieka w tę niebezpieczną, dla siebie i innych stronę.

Nauczyciele powinni: zwracać uwagę na każde zakłócenie porządku w szkole, rozpoznawać problemy, monitorować miejsca i sytuacje sprzyjające zagrożeniom, sporządzać dokumentację, np. w formie notatek z każdego zaistniałego incydentu. w przypadku uzyskania informacji bądź stwierdzenia faktu, że uczeń, który nie ukończył 18 lat, używa alkoholu lub innych środków odurzających, uprawia nierząd, systematycznie uchyla się od wypełniania obowiązku szkolnego, narusza zasady współżycia społecznego, przynależy do grupy przestępczej lub popełnia czyny zabronione bądź przejawia inne zachowania świadczące o jego demoralizacji — nauczyciel lub pracownik szkoły powinien podjąć następujące działania:

Należy przekazać uzyskaną informację wychowawcy klasy/pedagogowi.
Wychowawca/pedagog powinien poinformować o tym fakcie dyrektora szkoły.
Wychowawca, pedagog lub inny nauczyciel ma obowiązek potwierdzić napływające informacje i rozpoznać przyczyny oraz tło nieprawidłowości poprzez rozmowy z nauczycielami, pielęgniarką, analizę e-dziennika, zeszytów przedmiotowych, prac klasowych.
Wychowawca/pedagog powinien wezwać do szkoły rodziców/prawnych opiekunów ucznia i przekazać im uzyskane informacje.
Następnie należy przeprowadzić rozmowę z rodzicami oraz – w ich obecności – z uczniem. W przypadku potwierdzenia informacji trzeba zobowiązać ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji profilaktycznej powinno się zaproponować rodzicom konsultację z psychologiem szkolnym i skierowanie dziecka

do specjalistycznej placówki i udział dziecka w programie terapeutycznym (notatka służbowa według ustalonego wzoru zał. nr 1).

Pożądanym elementem jest spisanie kontraktu, który jasno sprecyzuje warunki do spełnienia przez ucznia, dom rodzinny i szkołę oraz określi zmiany w zachowaniu dziecka, które mają zostać osiągnięte w trakcie oddziaływań pedagogicznych. Niezbędne jest określenie form i częstotliwości kontaktów ucznia z pedagogiem lub psychologiem oraz szkoły z rodzicami lub opiekunami ucznia, a także wyznaczenie terminów, które pomogą w prowadzeniu monitoringu postępów.
W przypadku, w którym rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka, szkoła pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji Sąd Rejonowy III Wydział Rodzinny i Nieletnich w Dębicy lub policję.
Jeżeli szkoła wykorzysta wszystkie dostępne środki oddziaływań wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia), a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dyrektor szkoły powiadamia Sąd Rejonowy III Wydział Rodzinny i Nieletnich w Dębicy lub policję. Dalsze czynności wykonują powiadomione instytucje, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i ich kompetencjami.
Wychowawca systematycznie monitoruj sytuację ucznia — w przypadku demoralizacji istotne jest, czy zachowanie ucznia miało charakter tylko jednorazowy.

§ 11

Postępowanie w przypadku stwierdzenia faktu kradzieży przez ucznia.

Wychowawca/pedagog ustala okoliczności kradzieży.
Wychowawca/pedagog lub inny pracownik szkoły zawiadamia o zdarzeniu dyrektora szkoły.
Wychowawca/pedagog prowadzi postępowanie wyjaśniające z zachowaniem nietykalności osobistej.
Wychowawca/pedagog wzywa rodziców sprawcy. Po rozmowie sporządza notatkę o zaistniałym incydencie, którą podpisują rodzice (zał. nr 1).
Dyrektor wspólnie z wychowawcą ustala sankcje wobec ucznia i przekazuje rodzicom informację na temat wyciągniętych konsekwencji w stosunku do jego dziecka.

Jeśli w trakcie postępowania, szkoła uzyska informację, bądź pojawią się przesłanki czy podejrzenia, że zachowanie ucznia jest przejawem demoralizacji, doświadczanej przemocy lub trudnej sytuacji materialnej, należy podjąć, odpowiednio do sytuacji, kroki przewidziane w rozdz. III § 3, 4, 5, 8.
Psycholog szkolny może przeprowadzić rozmowę z ofiarą i sprawcą kradzieży, jeśli stan psychofizyczny którejś ze stron ulegnie znacznemu pogorszeniu.

§ 12

Postępowanie w sytuacji stwierdzenia dewastacji mienia szkolnego i cudzej własności.

Nauczyciel/pracownik szkoły — świadek zdarzenia podejmuje interwencję mającą na celu powstrzymanie sprawcy, a następnie przekazuje informację do wychowawcy ucznia.
Wychowawca powiadamia o fakcie rodziców/prawnych opiekunów ucznia oraz dyrektora.
Wychowawca wyciąga wobec ucznia konsekwencje zgodnie z wewnątrzszkolnym systemem oceniania oraz sporządza notatkę ze zdarzenia (zał. nr 1).
Jeśli w trakcie postępowania, szkoła uzyska informację, bądź pojawią się przesłanki czy podejrzenia, że zachowanie ucznia jest przejawem demoralizacji, doświadczanej przemocy lub trudnej sytuacji materialnej, należy podjąć, odpowiednio do sytuacji, kroki przewidziane w rozdz. III § 3, 4, 5, 8.

§ 13

Postępowanie w przypadku stwierdzenia palenia tytoniu przez ucznia.

Nauczyciel/pracownik szkoły — świadek zdarzenia zgłasza zaistniałą sytuację wychowawcy klasy.
Wychowawca/pedagog zawiadamia o zdarzeniu dyrektora oraz
Wychowawca/pedagog powiadamia o fakcie rodziców/prawnych opiekunów ucznia i sporządza notatkę ze zdarzenia (zał. nr 1).
Wychowawca/pedagog przeprowadza rozmowę z uczniem w obecności rodziców na temat konsekwencji zdrowotnych i prawnych palenia przez osoby niepełnoletnie oraz zobowiązuje do zaprzestania niedozwolonego zachowania.

Wychowawca wyciąga wobec ucznia konsekwencje zgodnie z wewnątrzszkolnym systemem oceniania.
Wychowawca monitoruje funkcjonowanie ucznia.
Jeśli w trakcie postępowania, szkoła uzyska informację, bądź pojawią się przesłanki czy podejrzenia, że zachowanie ucznia jest przejawem demoralizacji, doświadczanej przemocy lub trudnej sytuacji materialnej, należy podjąć kroki interwencyjne, przewidziane w § 2, 3, 4, 5, 8.

§ 14

Postępowanie w przypadku przyjścia ucznia do szkoły pod wpływem alkoholu lub spożywania alkoholu na terenie szkoły.

Pracownik szkoły/świadek zdarzenia powiadamia o fakcie dyrektora szkoły, zgłasza zaistniałą sytuację wychowawcy klasy i sporządza notatkę ze zdarzenia (zał. nr 1).
Uczeń zostaję przeprowadzony do gabinetu pielęgniarki w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub udzielenia mu pomocy medycznej.
Wychowawca/pedagog wzywa rodziców/prawnych opiekunów ucznia do szkoły. Uczeń zostaje przekazany pod opiekę rodziców.
W przypadku, gdy rodzice nie przyjdą do szkoły wychowawca wzywa policję.
Po zdarzeniu wychowawca/pedagog przeprowadza rozmowę z uczniem i jego rodzicami w celu ustalenia form pomocy dziecku.
Psycholog szkolny przeprowadza rozmowę z uczniem w celu ustalenia psychofizycznego stanu ucznia i udzielenia właściwej pomocy.
Wychowawca wyciąga wobec ucznia konsekwencje zgodnie z wewnątrzszkolnym systemem oceniania.
Wychowawca monitoruje sytuację ucznia poprzez systematyczną obserwacje jego zachowania i ściśle współpracuje z rodzicami.
Jeśli zachowanie to nie ulegnie zmiany, uczeń będzie pojawiał się w szkole ponownie pod wpływem alkoholu, psycholog szkolny przeprowadza rozmowę z uczniem, w celu rozpoznania motywacji spożywania alkoholu, następnie na rozmowę wzywani są rodzice/prawni opiekunowie, którzy otrzymują informację o powtarzającym się zachowaniu ucznia, a także o konieczności skorzystania ze specjalistycznej pomocy

— jeśli rodzice nie podejmą współpracy należy powiadomić sąd rodzinny.

§ 15

Procedura postępowania w przypadku stwierdzenia u ucznia objawów spożycia substancji psychoaktywnych.

Nauczyciel/pracownik szkoły powiadamia dyrektora szkoły i wychowawcę ucznia.
Uczeń zostaję przyprowadzony do gabinetu dyrektora w celu stwierdzenia stanu odurzenia lub uzyskania pomocy medycznej (ewentualne wezwanie pogotowia ratunkowego).
Wychowawca/pedagog wzywa rodziców/prawnych opiekunów ucznia do szkoły. Uczeń zostaje przekazany pod opiekę rodziców.
W przypadku, gdy rodzice nie przyjdą do szkoły wychowawca wzywa policję.
Wychowawca sporządza notatkę ze zdarzenia (zał. nr 1).
Wychowawca/pedagog przeprowadza rozmowę z rodzicami ucznia — wskazanie możliwości pomocy dziecku (adresy specjalistycznych placówek).
Psycholog szkolny przeprowadza rozmowę z uczniem w celu ustalenia psychofizycznego stanu ucznia i udzielenia właściwej pomocy.
Wychowawca wyciąga konsekwencje wobec ucznia zgodnie z wewnątrzszkolnym systemem oceniania.
Wychowawca monitoruje sytuację ucznia poprzez systematyczną obserwacje jego zachowania i ściśle współpracuje z rodzicami.
Jeśli zachowanie to nie ulegnie zmiany, uczeń będzie pojawiał się w szkole ponownie pod wpływem substancji psychoaktywnej, psycholog szkolny przeprowadza rozmowę z uczniem, w celu rozpoznania motywacji spożywania danej substancji, następnie na rozmowę wzywani są rodzice/prawni opiekunowie, którzy otrzymują informację o powtarzającym się zachowaniu ucznia, a także o konieczności skorzystania ze specjalistycznej pomocy — jeśli rodzice nie podejmą współpracy należy powiadomić sąd rodzinny.

§ 16

Procedura postępowania w przypadku zauważenia u ucznia substancji odurzających (narkotyki, dopalacze).

Nauczyciel/pracownik szkoły powiadamia dyrektora szkoły i wychowawcę ucznia.
Uczeń zostaje odizolowany od rówieśników — przebywa w gabinecie dyrektora (nie należy przeszukiwać teczki ani rzeczy osobistych ucznia).
Wychowawca wzywa do szkoły rodziców, sporządza notatkę ze zdarzenia (zał. nr 1).
Dyrektor szkoły powiadamia policję.
Wychowawca/pedagog przeprowadza rozmowę z uczniem i rodzicami – wskazanie możliwości pomocy dziecku, uświadomienie konsekwencji zachowania dziecka.
Psycholog szkolny przeprowadza rozmowę z uczniem w celu ustalenia psychofizycznego stanu ucznia i udzielenia właściwej pomocy.
Wychowawca wyciąga sankcje wobec ucznia zgodnie z wewnątrzszkolnym systemem oceniania.
Wychowawca monitoruje sytuację dziecka poprzez systematyczną obserwacje jego zachowania i ściśle współpracuje z rodzicami.
Jeśli zachowanie to nie ulegnie zmiany, uczeń będzie pojawiał się w szkole ponownie pod wpływem substancji odurzającej, psycholog szkolny przeprowadza rozmowę z uczniem, w celu rozpoznania motywacji spożywania danej substancji, następnie na rozmowę wzywani są rodzice/prawni opiekunowie, którzy otrzymują informację o powtarzającym się zachowaniu ucznia, a także o konieczności skorzystania ze specjalistycznej pomocy — jeśli rodzice nie podejmą współpracy należy powiadomić sąd rodzinny.

§ 17

Procedura postępowania w przypadku wagarów.

Wychowawca ma obowiązek do stałej i systematycznej kontroli i analizy frekwencji uczniów na zajęciach lekcyjnych.
W przypadku niesystematycznego uczęszczania ucznia na zajęcia edukacyjne wychowawca klasy zobowiązany jest do skontaktowania się z rodzicami/prawnymi opiekunami ucznia w celu wyjaśnienia nieobecności ucznia.

W razie braku możliwości bezpośredniego kontaktu z rodzicami/prawnymi opiekunami ucznia, wychowawca wysyła zawiadomienie pisemne dotyczące nieobecności ucznia w szkole.
W przypadku, w którym nieobecności ucznia powtarzają się, wychowawca informuje

o zaistniałej sytuacji dyrektora. Wspólnie organizują spotkanie z uczniem i jego rodzicami, podczas którego informują o liczbie godzin nieusprawiedliwionych, konsekwencjach prawnych. Rodzice zostają zobowiązani do systematycznej kontroli dziecka w szkole. Ze spotkania zostaje sporządzona notatka służbowa (zał. nr 1)

Wychowawca obejmuje ucznia indywidualną opieką w celu motywowania go do systematycznego uczęszczania na zajęcia szkolne.
Psycholog szkolny przeprowadza rozmowę z uczniem w celu ustalenia psychofizycznego stanu ucznia i udzielenia właściwej pomocy.
W przypadku dalszego braku realizacji obowiązku szkolnego, dyrektor szkoły wszczyna postępowanie w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym.
Jeżeli po wyczerpaniu wszystkich możliwych środków zaradczych uczeń nadal nie realizuje obowiązku szkolnego bądź realizuje go niesystematycznie, dyrektor szkoły występuje do Sądu Rejonowego III Wydział Rodzinny i Nieletnich w Dębicy z wnioskiem o wgląd w sytuację rodzinną ucznia.

§ 18

Procedura interwencji w sytuacji krzywdzenia dziecka w szkole przez pracownika placówki

Krzywdzenie przez pracownika może przybrać różne formy:

przestępstwo na szkodę dziecka (np. przemoc fizyczna, psychiczna, wykorzystywanie seksualne, znęcanie);
pozostałe negatywne zachowania względem dziecka — np. ośmieszanie dziecka, dyskryminowanie dziecka, nierówne traktowanie, niedocenianie dziecka, ignorowanie problemów i potrzeb dziecka, nadmierna krytyka, zawstydzanie, stawianie nieadekwatnych do wieku i możliwości rozwojowych dziecka oczekiwań, oczernianie dziecka i jego środowiska rodzinnego.

Żadnego z wymienionych wyżej zachowań nie można bagatelizować. Interwencja w przypadku krzywdzenia dziecka ze strony pracownika placówki obejmuje etap wewnętrzny i zewnętrzny:

Osoba podejrzewająca krzywdzenie dziecka przez pracownika w szkole zgłasza problem dyrektorowi szkoły lub członkowi zespołu koordynującego stosowanie Standardów Ochrony Dzieci.
Dyrektor szkoły zapoznaje się z okolicznościami zdarzenia, prowadzi rozmowę wyjaśniającą z pracownikiem szkoły podejrzanym o krzywdzenie,
Wychowawca/pedagog przeprowadza rozmowę z poszkodowanym uczniem, oferując mu dyskrecję i bezpieczeństwo, powiadamia rodziców/prawnych opiekunów.
Psycholog szkolny przeprowadza rozmowę z uczniem w celu ustalenia psychofizycznego stanu ucznia i udzielenia właściwej pomocy.
Wszystkie czynności dokumentowane są protokołem, który składa się z wyjaśnień uczestników postępowania.
Z pracownikiem, który dopuścił się krzywdzenia dziecka dyrektor szkoły lub członek zespołu koordynującego stosowanie Standardów Ochrony Dzieci zawiera kontrakt lub spisuje protokół ustaleń. Oba dokumenty zawierają szczegółowe rozwiązania mające na celu powstrzymanie dalszego krzywdzenia oraz są systematycznie monitorowane.
Wobec nauczyciela, który swoim zachowaniem uchybił godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom zawartym w treści art. 6 Karty Nauczyciela zostaje wszczęte postępowanie dyscyplinarne. W przypadku, w którym sprawcą jest pracownik administracji lub obsługi, dyrektor szkoły wszczyna postępowanie zmierzające do ukarania pracownika karą porządkową lub dyscyplinarną zgodnie z Kodeksem Pracy.
Psycholog lub pedagog wspólnie z wychowawcą opracowują plan pomocy dziecku ze wskazaniem form wsparcia, jakie placówka zaoferuje dziecku (porady psychologa/pedagoga, Rzecznika Praw Ucznia dla ucznia i jego rodziców).
Wychowawca monitoruje sytuację dziecka w szkole — czy zaistniała poprawa samopoczucia dziecka (jeśli tak, działania pomocowe zostają zakończone).
W przypadku, w którym zostanie powzięte podejrzenie, że pracownik dopuszcza się przestępstwa na szkodę dziecka, dyrektor niezwłocznie zawiadomienia o powyższym policję lub też prokuraturę. Obowiązek ten wynika z art. 304 Kodeksu postępowania karnego i ma charakter obowiązku prawnego, którego niedopełnienie może skutkować odpowiedzialnością karną.

Z przebiegu działań sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi załącznik nr

2. Kartę załącza się do akt osobowych dziecka

ROZDZIAŁ IV

ZASADY BEZPIECZNEJ RELACJI

POMIĘDZY PRACOWNIKAMI PLACÓWKI A DZIEĆMI

§ 1

Zasady bezpiecznych relacji z dzieckiem jasno określają, jakie zachowania i praktyki są niedozwolone w pracy z dziećmi i są dostosowane do realiów funkcjonowania placówki. Nauczycielom oraz innym pracownikom szkoły nie wolno w szczególności:

Naruszać zasad poszanowania godności, czyli używania: obraźliwych epitetów, ironii, złośliwości, ośmieszania, wyzwisk, negatywnego oceniania, wzbudzania poczucia winy).
Naruszać granic nietykalności osobistej dziecka, stosować przemoc fizyczną (popychanie, uderzanie, wykręcanie rąk, szarpanie, spoliczkowanie, etc.. );.
Namawiać do określonych wyborów w kwestiach osobistych, czyli dyskryminowania ucznia, który ma inne przekonania, np. religijne itp.
Zdradzać ani komentować problemów z jakich uczeń im się zwierzył lub które poznał z innych źródeł.
Zaniedbywać obowiązków wobec uczniów, spóźniać się na zajęcia, nie wywiązywać się z obietnic.
Podważać autorytet dziecka wśród rówieśników czy innych pracowników.
Stawiać nieadekwatne wymagania edukacyjne.
Wzbudzać w dziecku poczucia zagrożenia (zastraszanie, groźby, wyzwiska, krzyk).
Przeszukiwać rzeczy prywatnych, konfiskować rzeczy prywatnych.
Obrażać się na ucznia.
Dzielić uczniów na lepszych i gorszych, faworyzować wybranych (wyłączne skupianie uwagi na wybranych dzieciach z jednoczesnym ignorowaniem potrzeb innych, nieuzasadnione dawanie przywilejów tylko wybranym i pozbawianie ich pozostałych).
Zabraniać uczniowi wyrażania jego opinii, refleksji, nawet jeśli nie zgadzają się one ze sposobem myślenia nauczyciela lub innego pracownika szkoły.
Angażować się w sprawy rodzinne ucznia, bez jasno sprecyzowanego celu.
Podawać informacje o uczniu innym osobom niż prawnym opiekunom.
Narażać na utratę zdrowia, zaniedbywać zasad BHP.

Kontaktować się z dzieckiem poza szkołą bezpośrednio lub online bez zgody prawnych opiekunów.
Żądać jakichkolwiek korzyści.
Upokarzać (publiczne wyszydzanie, naigrywanie się, ośmieszanie).

§ 2

Zasady bezpiecznych relacji nauczyciela lub innego pracownika szkoły w stosunku do dziecka młodszego lub niepełnosprawnego

Kontakt fizyczny nauczyciela jest zjawiskiem nieuchronnym. Czynności higieniczno– pielęgnacyjne mają służyć przede wszystkim higienie osobistej i zdrowiu. Powinny być wykonywane w odpowiednich warunkach zapewniających uszanowanie intymności w tego typu czynnościach. Aktywność pracownika powinna być poprzedzona zgodą wychowanka i jego rodzica/prawnego opiekuna, a jej zasadność powinna być uzależniona od stopnia samodzielności dziecka. Niedozwolone są zachowania obcesowe naruszające prywatność i intymność.

ROZDZIAŁ V

ZASADY OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH DZIECKA

§1

Dane osobowe dziecka podlegają ochronie na zasadach określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.
Pracownik placówki ma obowiązek zachowania w tajemnicy danych osobowych, które przetwarza oraz zachowania w tajemnicy sposobów zabezpieczenia danych osobowych przed nieuprawnionym dostępem.
Dane osobowe dziecka są udostępniane wyłącznie osobom i podmiotom uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów.
Pracownik placówki jest uprawniony do przetwarzania danych osobowych dziecka i udostępniania tych danych w ramach zespołu interdyscyplinarnego, powołanego w trybie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

§ 2

Pracownik placówki może wykorzystać informacje o dziecku w celach szkoleniowych lub edukacyjnych wyłącznie z zachowaniem anonimowości dziecka oraz w sposób uniemożliwiający identyfikację dziecka.

§ 3

Pracownik placówki nie udostępnia przedstawicielom mediów informacji o dziecku ani jego opiekunie.
Pracownik placówki, w wyjątkowych i uzasadnionych sytuacjach może skontaktować się z opiekunem dziecka i zapytać go o zgodę na podanie jego danych kontaktowych przedstawicielom mediów. W przypadku wyrażenia zgody, pracownik placówki podaje przedstawicielowi mediów dane kontaktowe do opiekuna dziecka.
Pracownik placówki nie kontaktuje przedstawicieli mediów z dziećmi.
Pracownik placówki nie wypowiada się w kontakcie z przedstawicielami mediów o sprawie dziecka lub jego opiekuna. Zakaz ten dotyczy także sytuacji, gdy pracownik placówki jest przeświadczony, że jego wypowiedź nie jest w żaden sposób utrwalana.

Pracownik placówki w wyjątkowych i uzasadnionych sytuacjach może się wypowiedzieć w kontakcie z przedstawicielami mediów o sprawie dziecka lub jego opiekuna — po wyrażeniu pisemnej zgody przez opiekuna dziecka.

§ 4

W celu realizacji materiału medialnego można udostępnić mediom wybrane pomieszczenia placówki. Decyzję w sprawie udostępnienia pomieszczenia podejmuje dyrektor.
Dyrektor placówki, podejmując decyzję, o której mowa w punkcie poprzedzającym, poleca sekretariatowi placówki przygotować wybrane pomieszczenie w celu realizacji materiału medialnego w taki sposób, by uniemożliwić filmowanie przebywających na terenie placówki dzieci.

ROZDZIAŁ VI

ZASADY OCHRONY WIZERUNKU DZIECKA

§ 1

Placówka, uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka.

§ 2

Pracownikowi placówki nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie placówki bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.
Do dokumentowania, fotografowania, nagrywania uczniów, którzy biorą udział w szkolnych aktywnościach wykorzystywany jest tylko sprzęt szkolny.
W celu uzyskania zgody, o której mowa powyżej, pracownik placówki może skontaktować się z opiekunem dziecka i ustalić procedurę uzyskania zgody. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna dziecka bez wiedzy i zgody tego opiekuna.
Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak: zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodzica lub opiekuna prawnego na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana.

§ 3

Upublicznienie przez pracownika placówki wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.
Pisemna zgoda, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać informację, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany (np. że umieszczony zostanie na stronie internetowej w celach promocyjnych).

ROZDZIAŁ VII

ZASADY DOSTĘPU DZIECI DO INTERNETU

§ 1

Na terenie szkoły dostęp dziecka do Internetu możliwy jest pod nadzorem pracownika szkoły.
W przypadku dostępu realizowanego pod nadzorem pracownika placówki ma on obowiązek informowania dzieci o zasadach bezpiecznego korzystania z Internetu. Czuwa także nad bezpieczeństwem korzystania z Internetu przez dzieci podczas zajęć.

§ 2

Osoba odpowiedzialna za Internet okresowo sprawdza, czy na komputerach szkolnych z dostępem do Internetu nie znajdują się niebezpieczne treści. W przypadku znalezienia niebezpiecznych treści, ustala, kto korzystał z komputera w czasie ich wprowadzenia.
Informację o dziecku, które korzystało z komputera w czasie wprowadzenia niebezpiecznych treści, osoba odpowiedzialna za Internet przekazuje wychowawcy.
Wychowawca przeprowadza z dzieckiem, o którym mowa w punktach poprzedzających, rozmowę na temat bezpieczeństwa w Internecie.
Jeśli w trakcie postępowania, szkoła uzyska informację, bądź pojawią się przesłanki czy podejrzenia, że zachowanie ucznia jest przejawem demoralizacji, doświadczanej przemocy lub trudnej sytuacji materialnej, należy podjąć, odpowiednie do sytuacji, kroki interwencyjne, przewidziane w rozdz. III § 2, 3, 4, 5, 8.

ROZDZIAŁ VIII

KODEKS BEZPIECZNYCH RELACJI DZIECKO-DZIECKO

§ 1

Bezpieczne relacje rówieśnicze są istotne, ponieważ:

Dzieci spędzają dużo czasu w szkole, a ich doświadczenia interpersonalne mogą znacząco wpłynąć na ich emocjonalny rozwój. Pozytywne relacje z rówieśnikami mogą wspierać poczucie przynależności, poczucie własnej wartości i umiejętności rozwiązywania konfliktów.
Szkoła to nie tylko miejsce nauki przedmiotów szkolnych, ale także nauka akceptowalnych zachowań społecznych. Dzieci uczą się, jak współpracować, negocjować, komunikować się i współdziałać z innymi. Tworzenie dobrych relacji z rówieśnikami pozwala im ćwiczyć te umiejętności w praktyce.
Dobre relacje z kolegami mogą być istotne w trudnych sytuacjach, takich jak przeżycie osobistych kryzysów, konfliktów z nauczycielami czy problemów rodzinnych. Posiadanie grupy przyjaciół może dać dzieciom poczucie bezpieczeństwa i wsparcia.
Pozytywne relacje z kolegami mogą również wpłynąć na motywację do nauki. Dzieci, które czują się akceptowane i zintegrowane społecznie w swojej grupie rówieśniczej, są bardziej skłonne uczestniczyć w zajęciach, angażować się w naukę i osiągać lepsze wyniki szkolne.
Dzieci mające bezpieczne relacje z rówieśnikami są mniej narażone na ryzykowne zachowania, takie jak zażywanie narkotyków, alkoholu czy zaangażowanie się w agresywne zachowania. Dobre relacje mogą pełnić funkcję ochronną wobec negatywnych wpływów zewnętrznych.

W związku z powyższym, budowanie i utrzymywanie zdrowych, pozytywnych relacji między dziećmi w szkole jest kluczowym elementem ich całkowitego rozwoju i sukcesu zarówno w kontekście edukacyjnym, jak i społecznym. Dlatego personel szkoły powinien dołożyć wszelkich starań by modelować odpowiednie postawy rówieśnicze, które oparte będą o:

szacunek — poszanowanie innych i akceptacja różnice między, nieośmieszanie innych osób ze względu na ich wygląd, pochodzenie, zainteresowania czy umiejętności,

empatię — dążenie do zrozumienia uczuć i perspektywy innych osób, życzliwość i chęć pomocy rówieśnikom, którzy potrzebują wsparcia,
nietolerancję przemocy — żadne formy agresji ani przemocy fizycznej, werbalnej czy emocjonalnej nie powinny być tolerowane,
współpracę — dzielimy się swoimi zasobami, wiedzą i umiejętnościami, aby wspólnie osiągać cele, a także nie wykluczamy nikogo z wspólnych aktywności bądź klasy,
odpowiedzialność — ponosimy odpowiedzialność za nasze słowa, działania i świadomi konsekwencji, jakie za sobą niosą dane działania,
honorowanie osobistych granic — szanujemy prywatność i granice innych osób, nie naruszamy czyjejś przestrzeni osobistej,
odpowiednie zachowania online — jesteśmy świadomi konsekwencji naszych działań w świecie wirtualnym.

§ 2

W szkole za nieakceptowalne zachowania, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia własnego i rówieśników uznaje się:

Przemoc fizyczną, werbalna lub emocjonalną ze strony innych uczniów (zastraszanie, znęcanie się, bicie lub nękanie itd.).
Prześladowanie (ang. bullying) to systematyczne i uporczywe zachowanie mające na celu poniżenie, zastraszenie lub wykluczenie innej osoby. To może obejmować zniewagi, wyśmiewanie, rozprzestrzenianie plotek lub wykluczenie z grupy.
Wykorzystywanie seksualne lub nękanie seksualne to poważne zagrożenia, które dzieje się, gdy rówieśnik próbuje wymusić na innej osobie aktywność seksualną lub naruszyć jej granice w sposób niepożądany, zachęcać do wysyłania zdjęć, nagrań, widomości tekstowych o podtekście seksualnym.
Namawianie rówieśników do pojęcia czynów nieodpowiednich czy karalnych, bez lub z wykorzystaniem przy tym gróźb w formie np. pobicia, wykluczenia, ośmieszenia.
Nieodpowiednie zachowania, takie jak zażywanie narkotyków, palenie papierosów, picie alkoholu czy używanie niebezpiecznych przedmiotów (np. noży, broni palnej).
Cyberprzemoc, cyberprzemoc seksualna, nękanie online, nagrywanie i rozpowszechnianie wizerunku rówieśników lub nauczycieli czy pracowników szkoły w sieci bez ich zgody.

Wszelkie zachowania, które można zaklasyfikować jako społecznie nieakceptowalne, a także te, które są wykroczeniami czy przestępstwami.

ROZDZIAŁ IX

ZASADY BEZPIECZNYCH RELACJI PERSONALNYCH PRACOWNIKÓW PLACÓWKI Z DZIECKIEM

§ 1

Kontakt fizyczny z dzieckiem jest zjawiskiem nieuchronnym. Zasady bezpiecznych relacji z dzieckiem określają, jakie zachowania i praktyki są niedozwolone w pracy z dziećmi. Bezpośredni kontakt z dzieckiem oparty jest na poszanowaniu intymności i godności dziecka. Przykładowe formy takiego kontaktu, to:

pomoc w czynnościach związanych z wyjściem na spacer,
odprowadzenie do świetlicy lub na pływalnię,
wspólne uczestnictwo w zajęciach sportowo-rekreacyjnych,
pomoc w czynnościach pielęgnacyjnych, higienicznych u dzieci młodszych,
reagowanie na potrzeby emocjonalne, szczególnie dziecka młodszego np. poprzez przytulenie się do dorosłego, etc.; kontakty tego typu powinny mieć miejsce najlepiej w obecności osób trzecich, przestrzeniach otwartych, pomieszczeniach monitorowanych, co w razie wątpliwości służyć powinno ich obiektywizacji,
stanowcze interwencje wychowawcze prowadzone w bezpośrednim kontakcie fizycznym są dopuszczalne w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia dotyczących: konfliktów pomiędzy podopiecznymi (rozdzielenie zwaśnionych, przytrzymanie, obezwładnienie),
działań z zakresu pomocy przedmedycznej (działania ratunkowe związane z udzieleniem pierwszej pomocy),
zagrożenia lub paniki spowodowanej czynnikami zewnętrznymi (pożar, intensywne zjawiska atmosferyczne, niebezpieczne zachowania osób trzecich itp.).

§ 2

Niedopuszczalne są intencjonalne zachowania wzbudzające poczucie zagrożenia lub noszące znamiona:

Przemocy fizycznej (np. popychanie, uderzanie, wykręcanie rąk, duszenie, kopanie, szarpanie, spoliczkowanie, itd.).

Erotyzowania relacji (flirt, dwuznaczny żart, rozmowa, czy choćby wyzywające spojrzenie).
Seksualizacji relacji (obcowanie płciowe i inne czynności seksualne).

§ 3

Komunikacja werbalna z dzieckiem powinna być pozbawiona akcentów wrogich, wulgarnych, agresywnych, złośliwie ironicznych. Komunikacja nie powinna:

wzbudzać w dziecku poczucia zagrożenia (groźby, wyzwiska, krzyk),
obniżać i niszczyć poczucia wartości (np. wyzwiska, krzyk, negatywne ocenianie, reakcja nieadekwatna do sytuacji, wzbudzanie poczucia winy, negowanie uczuć),
upokarzać (publiczne wyszydzanie, naigrywanie się, ośmieszanie),
naruszać granic (niezachowywanie odpowiedniego dystansu, obcesowość, podteksty o charakterze erotycznym).

§ 4

Pracowników obowiązuje obiektywizm, sprawiedliwość, bezinteresowność i szacunek w traktowaniu oraz ocenie każdego ucznia bez względu na pochodzenie, rasę, wyznanie i narodowość. Równe traktowanie oznacza, że niedozwolone jest:

wyłączne skupianie uwagi na wybranych dzieciach z jednoczesnym ignorowaniem potrzeb innych,
nieuzasadnione dawanie przywilejów tylko wybranym i pozbawianie ich pozostałych,
nierówne i niesprawiedliwe przydzielanie zadań, nieadekwatne do możliwości i wieku,
zwalnianie z wykonywania obowiązków w nieuzasadnionych sytuacjach,
godzenie się, brak reakcji na nieformalną hierarchie grupową.
dominacja w grupie przez negatywne jednostki, ustalanie przez nie i wdrażanie nieformalnych zasad,
przyzwolenie na wykorzystywanie młodszych i słabszych wychowanków przez silniejszych,

§ 5

Kontakty bezpośrednie i online z dzieckiem poza placówką powinny być:

Wcześniej omówione w gronie kadry pedagogicznej, mieć zaakceptowany plan, cel.
Ściśle powiązane z wykonywaniem obowiązków służbowych, opiekuńczo- wychowawczych (np. towarzyszenie w realizowanych poza szkołą ważnych dla dziecka wydarzeniach wymagających wsparcia osoby dorosłej, zorganizowane przez placówkę wyjazdowe formy itd.),
Dokumentowane (zapisy w dokumentacji pracy wychowawczej, możliwość wykonania kopii/wydruku korespondencji mailowej, SMS-owej, zapisów na portalach społecznościowych.
Odbywać się w miarę możliwości z wykorzystaniem sprzętu szkolnego.
Niedopuszczalne jest utrzymywanie takich kontaktów celem zaspokojenia przez dorosłego własnych potrzeb społecznych lub emocjonalnych, namawiania do zachowań niezgodnych z prawem, dających poczucie bycia faworyzowanym, wyróżnianym.

§ 6

Transport, przemieszczanie się i warunki noclegowe:

Organizacja „bezpiecznej drogi do i ze szkoły” powinna uwzględniać wiek, poziom dojrzałości społecznej i samodzielności dziecka
Dzieci uczęszczające do świetlicy odbierane są przez opiekunów lub osoby przez nich upoważnione. W przypadku samodzielnego powrotu dziecka rodzic zaznacza to przy zapisie do świetlicy lub przekazuje pisemne zezwolenie na wcześniejsze opuszczenie świetlicy.
Uczniowie w przypadku nagłego zachorowania mogą być odbierani ze szkoły jedynie przez opiekunów lub osoby przez nich upoważnione.
Organizacja transportu, noclegu poza placówką powinna być uzasadniona (np. wyjazd na wycieczkę szkolną, zieloną szkołę lub wyjazd wakacyjny).
Opieka nad dziećmi w sytuacjach wyjazdowych powinna być zapewniona przez więcej niż jedną osobę i zgodna z przepisami o organizacji wyjazdów i wycieczek szkolnych.

Przy organizacji noclegu zakwaterowania brane pod uwagę jest pokrewieństwo, relacje i płeć podopiecznych.

§ 7

Czynności higieniczno-pielęgnacyjne:

Mają służyć przede wszystkim higienie osobistej i zdrowiu.
Wykonywane w odpowiednich warunkach zapewniających uszanowanie intymności w tego typu czynnościach.
Niedozwolone są zachowania obcesowe naruszające prywatność i intymność.
Działanie pracownika powinno być poprzedzone zgodą dziecka, a jego zasadność powinna być uzależniona od stopnia samodzielności dziecka i wcześniej z nim omówiona.
Ingerencje w sytuacjach wychowawczo wątpliwych powinny być poprzedzone kontaktem słownym, odbywać się w miarę możliwości w obecności osób trzecich i być jednoznacznie uzasadnione (zagrożenie dobra lub bezpieczeństwa dziecka, grupy).

§ 8

Kontakt z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi:

Pracownicy szkoły powinni posiadać informację na temat posiadanych przez dziecko trudności związanych ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi — jeśli rodzice przekażą taką informację szkole w postaci odpowiedniego dokumentu PP.
Komunikacja z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi musi odbywać się z uwzględnieniem indywidualnych trudności — kierowane komunikaty powinny być dostosowane do psychofizycznych możliwości dziecka
Nauczyciele tworzą dostosowania przedmiotowe dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i stosują je w pracy z danym dzieckiem.
Pracownicy zwracają uwagę na trudności, z jakimi może zmagać się dane dziecko, w związku z tym pamiętają, by reagować na potrzeby, które wyraża dziecko i proporcjonalnie do możliwości pracownika/placówki starają się te potrzeby zaspokoić.

Dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi nie może być celowo wykluczone przez pracownika szkoły z dodatkowych aktywności szkolnych ze względu na indywidualne trudności, jakich doświadcza to dziecko.
Dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi nie może być traktowane przez pracowników szkoły w sposób wyróżniający do tego stopnia, że dziecko to czerpie znaczne korzyści wtórne ze swoich trudności, co mogłoby sprawić, że pozostałe dzieci mogą czuć się wykluczone, ignorowane czy gorsze.

§ 9

Dyscyplinowanie dziecka definiowane jako narzędzie „informacji zwrotnej” komunikujące dzieciom, że ich postawa w danej sytuacji nie jest właściwa, sprzeczna z oczekiwaniami i/lub nieefektywna; dyscyplina ma pobudzać do uczenia się, a nie powodować krzywdę dziecka; wiąże się ze stawianiem granic, kształtowaniem trwałego system wartości, adekwatnego poziomu samooceny oraz umiejętności podejmowania trafnych decyzji. Niedopuszczalne są wszelkie formy dyscyplinowania mające na celu upokorzenie, poniżenie oparte na wykorzystywaniu przewagi:

fizycznej (agresja, stosowanie kar fizycznych, środków przymusu bezpośredniego, krępowanie, izolowanie; uniemożliwianie realizacji podstawowych potrzeb fizjologicznych; pozbawianie snu, pokarmu, ekspozycja na zimno, ciepło itp.; prace fizyczne nieadekwatne do możliwości, dopuszczanie się zachowań o charakterze seksualnym),
psychicznej (dominacja poprzez krzyk, groźby, wzbudzanie poczucia winy, naruszanie poczucia własnej wartości, lekceważenie potrzeb psychicznych np. bezpieczeństwa, przynależności, miłości, symulacje wzbudzające strach i obawy o życie własne rodziny).

§ 10

Rodzice i opiekunowie prawni uczniów mają prawo do wszelkich informacji na temat funkcjonowania dziecka na terenie szkoły, w trakcie wycieczek i innych wydarzeń organizowanych przez szkołę. Informacje na temat dziecka udzielane są jedynie jego rodzicom lub opiekunom prawnym.

ROZDZIAŁ X

ZASADY REKRUTACJI I MONITOROWANIA PRACOWNIKÓW

§ 1

Dyrektor Szkoły wymaga od wszystkich nowo zatrudnianych pracowników, stażystów, praktykantów oraz innych osób zatrudnionych na rzecz Szkoły złożenia oświadczenia o niekaralności za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności oraz przestępstwa z użyciem przemocy na szkodę małoletniego lub toczących się postępowań karnych lub dyscyplinarnych w tym zakresie (zał. nr 4).
Wszyscy pracownicy, stażyści, wolontariusze zostają zapoznani z “Standardami ochrony dzieci” przez członka zespołu koordynującego SOD, a nowo zatrudnieni w terminie 1 miesiąca od przyjęcia do pracy (zał. nr 5)
Szczegółowe zasady zatrudniania pracowników zawarte są w Regulaminie zatrudniania.

ROZDZIAŁ XI

ZASADY WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI W ZAKRESIE WCYHOWANIA DZIECI BEZ PRZEMOCY ORAZ ICH OCHRONY PRZED PRZEMOCĄ I WYKORZYSTANIEM

§ 1

Dokument „Standardy ochrony dzieci” znajduje się na stronie internetowej szkoły, w pokoju nauczycielskim i w gabinecie dyrektora. Rodzice zostają zapoznani z powyższym dokumentem w trakcie zebrań z rodzicami, a potem z ewentualnymi wprowadzanymi zmianami.
W szkole znajduje się tablica dla rodziców, na której zamieszczane są przydatne informacje na temat wychowania dzieci bez przemocy, ochrony dzieci przed przemocą i wykorzystaniem, zagrożeń bezpieczeństwa dziecka w Internecie oraz dane kontaktowe placówek zapewniających pomoc rodzinie i dziecku.
Na stronie internetowej szkoły w zakładce” Warto wiedzieć” znajdują się materiały informacyjne służące poszerzaniu wychowawczej wiedzy rodziców i opiekunów prawnych; wiedzy o zagrożeniach na jakie dzieci są narażone.
Rodzice i opiekunowie prawni mogą poszerzać wiedzę oraz umiejętności związane z ochroną dziecka przed zagrożeniami, a także pozytywnymi metodami wychowawczymi w trakcie spotkań edukacyjnych i zebrań klasowych (w różnej formie).
Rodzice i opiekunowie prawni są informowani o zagrożeniach występujących w szkole w oparciu o materiały z ewaluacji wewnętrznej i informacje posiadane przez szkołę.
Rodzice i opiekunowie prawni mogą korzystać z indywidualnej pomocy i wsparcia udzielanego przez pracowników szkoły.

ROZDZIAŁ XII

MONITORING STOSOWANIA STANDARDÓW

§ 1

Podmiotem odpowiedzialnym za wdrożenie i monitorowanie Standardów Ochrony Dzieci jest zespół koordynujący powołany przez dyrektora.
Zespół koordynujący SOD na bieżąco zbiera opinie rodziców, prawnych opiekunów i dzieci, dotyczące rezultatów realizacji polityki (skargi, wnioski, uwagi, informacje pozyskane w trakcie rozmów z dziećmi, rodzicami i opiekunami). Korzysta w analizie i ocenie z informacji Rzecznika Praw Dziecka; wychowawców; nauczycieli; informacji pozyskanych ze środowiska lokalnego i instytucji współpracujących ze szkołą.
Zespół koordynujący SOD raz w roku przeprowadza ankietę dla uczniów i rodziców dotyczącą problematyki przemocy i zagrożeń. (zał. nr 10, 11)
Zespół koordynujący SOD przeprowadza wśród pracowników placówki, raz w roku ankietę monitorującą poziom realizacji standardów. Wzór ankiety stanowi załącznik nr 6 do niniejszego dokumentu.
Pracownicy placówki, rodzice, uczniowie mogą proponować zmiany w dokumencie

„Standardy Ochrony Dzieci” oraz wskazywać na naruszenia w placówce ustalonych zapisów.

Zespół koordynujący SOD dokonuje opracowania ankiet dla uczniów i rodziców oraz ankiet pracowników placówki. Sporządza na tej podstawie raport z monitoringu, który następnie przekazuje dyrektorowi placówki i radzie pedagogicznej.
Dyrektor wprowadza do polityki niezbędne zmiany i ogłasza pracownikom placówki nowe brzmienie Standardów Ochrony Dzieci.

ROZDZIAŁ XIII PRZEPISY KOŃCOWE

§ 1

Polityka wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia.
Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla pracowników szkoły, rodziców i prawnych opiekunów w szczególności podczas posiedzenia Rady Pedagogicznej; umieszczenie w pokoju nauczycielskim, dostępne w gabinecie dyrektora oraz zamieszczenie na stronie internetowej szkoły.

Załącznik nr 1

KARTA INTERWENCJI

…………………………..

(miejscowość, data)

Imię i nazwisko dziecka, klasa

…………………………………………………………………………………………………

Przyczyna interwencji (forma krzywdzenia)

…………………………………………………………………………………………………

Osoba zawiadamiająca o podejrzeniu krzywdzenia

…………………………………………………………………………………………………

Opis działań podjętych przez psychologa, pedagoga, wychowawcę lub innego pracownika.

Data	Działanie

Spotkania z opiekunami dziecka.

Data	Przebieg spotkania

Forma podjętej interwencji:
- Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.
- Wniosek o wgląd w sytuację dziecka.
- Inny rodzaj interwencji

…………………………………………………………………………………………………

Dane dotyczące interwencji (nazwa organu, do którego zgłoszono interwencje)

…………………………………………………………………………………………………

Wyniki interwencji: działania organów wymiaru sprawiedliwości, jeśli szkoła je uzyskała, działania placówki, działania rodziców.

…………………………………………………………………………………………………

Podpis pracownika/ów…………………………………………………………………………..

Załącznik nr 2

Plan pomocy dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące:

Wzmocnienia dziecka poprzez: zapewnienie mu, odpowiednio do potrzeb i w uzgodnieniu z rodzicami, konsultacji psychologiczno–pedagogicznych w szkole i opiekującej się szkołą poradni.
Udzielanie informacji na temat wskazań do konsultacji specjalistycznych i danych kontaktowych odpowiednich placówek.
Określenia form pomocy psychologiczno–pedagogicznej na terenie szkoły lub kierowania do instytucji udzielających różnych form pomocy: terapia indywidualna, grupowa, warsztaty rozwijające.
Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień — w uzgodnieniu z rodzicami i adekwatnie do potrzeb.
Pomocy socjalnej lub materialnej poprzez kierowanie do instytucji oferujących pomoc socjalną.
Poradnictwo i warsztaty w zakresie metod poszukiwania pracy, organizowanie pomocy finansowej, rzeczowej, ciepłego posiłku, zbiórki odzieży.
Pomocy w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych poprzez zastosowanie procedur mediacyjnych bądź kierowanie do mediatorów.
Wychowawca klasy, psycholog lub pedagog monitoruje przebieg realizacji planu.

Załącznik nr 3

…………………………..

(miejscowość, data)

Notatka ze zdarzenia

Imię nazwisko dziecka, klasa

………………………………………………………………………………………………… Opis sytuacji, zdarzenia:

…………………………………………………………………………………………………

Podpis nauczyciela………………………………………………………………………………

Załącznik nr 5

…………………………..

(miejscowość, data)

Zaświadczenie

Zaświadczam, że zapoznałam/em się z dokumentem „Standardy Ochrony Dzieci” i zobowiązuję się do jego przestrzegania.

………………………………………

(podpis)

Załącznik nr 6

MONITORING STANDARDÓW OCHRONY DZIECI

Proszę zaznaczyć X wybraną odpowiedź.

Czy zna Pani/Pan dokument „Standardy Ochrony Dzieci”? Tak Nie
Czy zapoznała się Pani/Pan z treścią tego dokumentu? Tak Nie
Czy stosuje Pani/Pan w swojej pracy zapisy tego dokumentu? Tak Nie
Czy Pani/Pana zdaniem w PSP w Żdżarach przestrzegane są Standardy Ochrony Dzieci?

Tak Nie

Czy zaobserwowała Pani/Pan naruszenie Tak Nie
Czy potrafi Pan / Pan rozpoznawać objawy krzywdzenia dzieci? Tak Nie
Czy wie Pani/Pan jak reagować na objawy krzywdzenie dzieci? Tak Nie
Czy ma Pani/Pan jakieś uwagi/ poprawki/ sugestie dotyczące Standardów Ochrony Dzieci?

Tak Nie

Jeśli tak proszę wymienić:

…………………………………………………………………………………………………

Załącznik nr 7

JAK ROZMAWIAĆ Z DZIECKIEM KRZYWDZONYM

Zadbaj o sprzyjające warunki rozmowy: oddzielny pokój z dala od osób postronnych; brak pośpiechu.
Przyjmij pozycję ciała dostosowaną do pozycji dziecka — usiądź lub przykucnij.
Używaj języka zrozumiałego dla dziecka.
Okazuj dziecku szacunek, akceptację i empatyczne zrozumienie.
Bądź cierpliwy — dziecko może zaprzeczać prawdzie.
Nie naciskaj na dziecko — wyznanie całej prawdy może łączyć się z ogromnym lękiem.
Unikaj naprowadzania dziecka na odpowiedzi, które chciałbyś usłyszeć.
Okaż zrozumienie, że niełatwo jest mówić o trudnych sprawach, zwłaszcza jeśli dotyczą rodziny.
Pochwal za odwagę podjęcia rozmowy tj. nie za treść rozmowy, lecz za to, że mówi.
Bądź świadomy oznak zaniepokojenia dziecka o los rodziców — nie wypowiadaj przy nim negatywnych opinii o rodzicach.
Nazwij przemoc przemocą i pokaż dziecku, że nie jest winne tego, co zrobił dorosły.
Wesprzyj dziecko — utwierdź w przekonaniu, że nie tylko je to spotkało, że wiele dzieci przeżywa podobne problemy.
Wyjaśnij dziecku w przystępny sposób, co zamierzasz dalej robić. Pamiętaj, jak trudna jest sytuacja dziecka ze względu na: wstyd, poczucie winy, strach przed ponownym skrzywdzeniem, tajemnicę, lojalność wobec sprawcy przemocy.

Załącznik nr 8

Objawy krzywdzenia dzieci

Obserwując dziecko należy zwracać uwagę na wybrane objawy mogące świadczyć, że dziecko jest krzywdzone w odniesieniu do poszczególnych sfer funkcjonowania dziecka.

Sfera poznawcza:

nagłe zaburzenia mowy,
brak zainteresowania otaczającym światem,
trudności w nauce,
problemy z pamięcią i koncentracją,
kłamstwa,
element „sekretu”, „nowego przyjaciela” itp. przejawiający się w wypowiedziach lub w różnych formach twórczości dziecka.

Sfera emocjonalna:

nagłe wahania nastroju,
infantylizacja i regresja zachowania np. ssanie kciuka,
niepokój, strach, lęk, ataki paniki,
problemy ze snem,
myśli i próby samobójcze lub ich demonstrowanie,
zachowania ekstremalne (agresja, uległość, izolacja),
negatywna samoocena,
nieadekwatna reakcja na niespodziewane bodźce np. podniesienie ręki.

Sfera społeczna:

obawa przed pewnymi ludźmi, miejscami, sytuacjami — zmiana zachowania dziecka w zależności od obecności osób lub miejsc, w których przebywa dziecko,
unikanie kontaktu fizycznego,
wycofywanie się z kontaktów z innymi ludźmi,
zaburzenia relacjach z rówieśnikami,
częste nieobecności w szkole, opuszczane lekcji wychowania fizycznego.

Sfera seksualna:

erotyzacja kontaktów społecznych,
- seksualna aktywność w stosunku do zabawek i innych dzieci,
- poziom wiedzy o seksie wyszukany i nieadekwatny do wieku,
- nasilona masturbacja (niezgodna z normą rozwojową),
- rysunki nacechowane treściami erotycznymi,
- ryzykowne zachowania seksualne,
- wulgaryzacja zachowań seksualnych, agresja seksualna,
- ekshibicjonizm,
- wczesna inicjacja seksualna,
- zaburzony obraz własnego ciała,
- brak zainteresowania płcią przeciwną,
- uwodzicielskie, prowokacyjne zachowania.

Sfera fizyczna:

wygląd uszkodzeń nieadekwatny do opisywanego wypadku (rodzaju) urazu,
- ślady na ciele dziecka np. urazy, krwawienia, otarcia, siniaki, oparzenia, pręgi po uderzeniu,
- samookaleczenia,
- zaniedbania np. w higienie, odżywianiu, nieleczone choroby,
- noszenie ubrań zakrywających kończyny górne nawet w upalne dni,
- ból genitaliów, odbytu lub ust,
- nadpobudliwość psychoruchowa,
- nietrzymanie moczu, kału, łysienie plackowate,
- bóle głowy, omdlenia, apatia.

Załącznik nr 9

Objawy zaniedbywania dziecka

Dane z wywiadu:

duża absencja szkolna,
częste wizyty w gabinecie pielęgniarki z powodu niespecyficznych dolegliwości,
nieodpowiednia opieka nad dzieckiem w sytuacjach zagrożenia,
częste zamykanie domu przed dzieckiem,
brak zainteresowania rodziców zdrowiem dziecka i zaleceniami lekarskimi,
brak systematycznych posiłków,
niski standard mieszkania, brud, obecność rożnych owadów,
nadużywanie przez członków rodziny alkoholu, narkotyków.

Objawy:

głód, odwodnienie,
zaniedbania higieny,
próchnica zębów, zły stan higieny jamy ustnej,
nieodpowiednie do pogody i rozmiarów ciała dziecka ubranie, odzież brudna, stale noszona,
stałe zmęczenie, apatia,
niezaspokojone potrzeby fizyczne i zdrowotne,
zarażenia pasożytami, wszawica,
liczne uszkodzenia skóry, owrzodzenia,
lęk przed rodzicami,
wczesne przychodzenie i późne wychodzenie ze szkoły,
częste zasypianie w klasie,
proszenie o jedzenie lub jego kradzież,
ekshibicjonizm,
zachowania zbliżone do dorosłych – „pseudodojrzałość” (np. opiekowanie się rodzeństwem zamiast rodziców),
używanie alkoholu i narkotyków.

Załącznik nr 10

Ankieta dla rodziców.

Ankieta ta jest anonimowa, nie należy jej podpisywać. Prosimy o zaznaczenie tych odpowiedzi, które najbardziej pasują do Państwa dziecka. Ankieta dotyczy tego roku szkolnego.

Czy w ciągu tego roku szkolnego zdarzyło się w szkole, że:

Ukradziono Waszemu dziecku jakiś przedmiot lub pieniądze?

Inni uczniowie zachowywali się wobec Waszego dziecka w sposób, który odbierało jako nieprzyjemny. Prosimy o wybór jednej odpowiedzi

ani razu
raz
2-3 razy
4 razy lub więcej

Inni uczniowie celowo wykluczali Wasze dziecko z grupy/ nie zadawali się z nim.

ani razu
raz
2-3 razy
4 razy lub więcej

Inni uczniowie obrażali Wasze dziecko za pomocą Internetu lub telefonów komórkowych.

ani razu
raz
2-3 razy
4 razy lub więcej

Inni uczniowie zmuszali Wasze dziecko do kupowania czegoś za jego pieniądze lub oddawania im jego rzeczy.

ani razu
raz
2-3 razy
4 razy lub więcej

Inni uczniowie obrażali Wasze dziecko, używali wobec niego nieprzyjemnych przezwisk.

ani razu
raz
2-3 razy
4 razy lub więcej

Ktoś umyślnie uderzył Wasze dziecko.

ani razu
raz
2-3 razy
4 razy lub więcej

Umyślnie zniszczono rzecz należącą do Waszego dziecka

ani razu
raz
2-3 razy
4 razy lub więcej

Moje dziecko ma dobre relacje z nauczycielami.

wszystkimi
większością
połową
mniej niż połową
żadnym

W razie potrzeby moje dziecko może w szkole zwrócić o pomoc do:

Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź

wychowawcy
nauczycieli
dyrektora
pedagoga/psychologa
kolegi/koleżanki
innej osoby (jakiej?)
do nikogo

Moje dziecko przestrzega ustalonych w szkole zasad.

zawsze
przeważnie
czasami
nie przestrzega

Nauczyciele przestrzegają ustalonych w szkole zasad.

wszyscy
większość
połowa
mniej niż połowa
pojedyncze osoby

Czy zna Pan/ Pani dokument szkolny „Standardy Ochrony Dzieci”?

Dziękujemy.

Załącznik nr 11

Ankieta dla uczniów.

Ankieta ta jest anonimowa, nie należy jej podpisywać. Przeczytaj uważnie i zaznacz te odpowiedzi, które do Ciebie najbardziej pasują. Ankieta dotyczy tego roku szkolnego.

Czy w ciągu tego roku szkolnego zdarzyło się w szkole, że:

Ukradziono Ci jakiś przedmiot lub pieniądze?

Inni uczniowie zachowywali się wobec Ciebie w sposób, który odbierałaś/eś jako nieprzyjemny. Prosimy o wybór jednej odpowiedzi

ani razu
raz
2-3 razy
4 razy lub więcej

Inni uczniowie celowo wykluczali Cię z grupy/ nie zadawali się z Tobą.

ani razu
raz
2-3 razy
4 razy lub więcej

Inni uczniowie obrażali Cię za pomocą Internetu lub telefonów komórkowych.

ani razu
raz
2-3 razy
4 razy lub więcej

Inni uczniowie zmuszali Cię do kupowania czegoś za Twoje pieniądze lub oddawania im Twoich rzeczy.

ani razu
raz
2-3razy
4 razy lub więcej

Inni uczniowie obrażali Cię, używali wobec Ciebie nieprzyjemnych przezwisk.

ani razu
raz
2-3 razy
4 razy lub więcej Ktoś Cię umyślnie uderzył.
ani razu
raz
2-3 razy
4 razy lub więcej

Umyślnie zniszczono rzecz należącą do Ciebie.

ani razu
raz
2-3 razy
4 razy lub więcej

Mam dobre relacje z nauczycielami.

wszystkimi
większością
połową
mniej niż połową
żadnym

W razie potrzeby mogę się w szkole zwrócić o pomoc do:

Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź

wychowawcy
nauczycieli
dyrektora
pedagoga
kolegi/koleżanki
innej osoby (jakiej?)
do nikogo

Przestrzegam ustalonych w szkole zasad.

zawsze
przeważnie
czasami
nie przestrzegam

Inni uczniowie w mojej szkole przestrzegają ustalonych zasad.

wszyscy
większość
połowa
mniej niż połowa
pojedyncze osoby

Nauczyciele przestrzegają ustalonych w szkole zasad.

wszyscy
większość
połowa
mniej niż połowa
pojedyncze osoby

Inni pracownicy szkoły przestrzegają ustalonych w szkole zasad.

wszyscy
większość
połowa
mniej niż połowa
pojedyncze osoby